Giao dịch hàng hóa phái sinh là một hình thức đầu tư vào các sản phẩm như nông sản, kim loại, năng lượng thông qua hợp đồng tương lai, quyền chọn và các công cụ tài chính khác. Thay vì mua bán trực tiếp hàng hóa, nhà đầu tư giao dịch dựa trên giá trị tương lai của chúng để kiếm lợi nhuận hoặc phòng ngừa rủi ro trước biến động thị trường dựa vào các chiến lược giao dịch hàng hóa phái sinh mà chúng tôi sắp bật mí sau đây.
Một chiến lược giao dịch hiệu quả giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận và kiểm soát rủi ro. Nó bao gồm các yếu tố quan trọng như xác định khẩu vị rủi ro, quản lý vốn hợp lý, đa dạng hóa danh mục đầu tư và sử dụng các công cụ phòng ngừa như hợp đồng kỳ hạn và quyền chọn. Bên cạnh đó, chiến lược còn giúp nhà đầu tư xác định điểm vào/ra lệnh dựa trên phân tích kỹ thuật và cơ bản, tránh bị ảnh hưởng bởi cảm xúc nhất thời. Dưới đây là 6 chiến lược được đúc kết từ chuyên gia trong lĩnh vực giao dịch hàng hóa.
Xác định khẩu vị rủi ro trước khi giao dịch
Khẩu vị rủi ro (Risk Appetite) là mức độ rủi ro mà một nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận để đạt được lợi nhuận kỳ vọng. Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm giao dịch, khả năng tài chính, mục tiêu đầu tư và tâm lý cá nhân.
Trước khi tham gia giao dịch hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư cần đánh giá khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân để lựa chọn chiến lược phù hợp. Quá trình này bao gồm các yếu tố sau:
-
Tình hình tài chính: Xác định số vốn có thể đầu tư và mức độ ảnh hưởng của thua lỗ đến tài chính cá nhân.
-
Kinh nghiệm giao dịch: Nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao hơn so với người mới.
-
Mục tiêu đầu tư: Nếu mục tiêu là bảo toàn vốn, nhà đầu tư nên chọn chiến lược an toàn. Ngược lại, nếu muốn tối đa hóa lợi nhuận, có thể chấp nhận mức rủi ro cao hơn.
-
Tâm lý giao dịch: Một số nhà đầu tư có khả năng chịu đựng áp lực và biến động thị trường tốt, trong khi số khác dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc.
Sau khi đánh giá khả năng chấp nhận rủi ro, nhà đầu tư cần lựa chọn chiến lược giao dịch phù hợp với phong cách đầu tư của mình. Có hai hướng tiếp cận chính:
-
Chiến lược bảo toàn vốn: Phù hợp với nhà đầu tư thận trọng, ưu tiên sự ổn định và hạn chế rủi ro. Các phương pháp phổ biến bao gồm đa dạng hóa danh mục, sử dụng hợp đồng kỳ hạn để cố định giá, đặt lệnh cắt lỗ chặt chẽ và chọn các tài sản ít biến động.
-
Chiến lược tối đa hóa lợi nhuận: Dành cho nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro cao, sẵn sàng chấp nhận biến động lớn để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn. Chiến lược này có thể bao gồm sử dụng đòn bẩy hợp lý, giao dịch ngắn hạn theo xu hướng thị trường và kết hợp hợp đồng quyền chọn để tận dụng biến động giá.
Thiết lập tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận hợp lý
Đặt mục tiêu lợi nhuận và mức cắt lỗ trước khi giao dịch.
Trước khi thực hiện giao dịch hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư cần xác định rõ mục tiêu lợi nhuận và mức cắt lỗ để kiểm soát rủi ro và đảm bảo kỷ luật trong giao dịch.
-
Mục tiêu lợi nhuận: Xác định mức giá kỳ vọng để chốt lời, dựa trên phân tích kỹ thuật và cơ bản. Việc có một mục tiêu rõ ràng giúp nhà đầu tư không bị cuốn theo biến động thị trường và bảo toàn lợi nhuận khi đạt mức kỳ vọng.
-
Mức cắt lỗ: Thiết lập ngưỡng thua lỗ tối đa có thể chấp nhận trong mỗi giao dịch. Điều này giúp hạn chế tổn thất và bảo vệ vốn trong trường hợp thị trường đi ngược dự đoán.
Ứng dụng tỷ lệ rủi ro/ lợi nhuận phổ biến như 1:2 hoặc 1:3.
Trong giao dịch hàng hóa phái sinh, việc thiết lập tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận và kiểm soát rủi ro. Các tỷ lệ phổ biến như 1:2 hoặc 1:3 đồng nghĩa với việc nếu chấp nhận rủi ro 100 USD, lợi nhuận kỳ vọng phải đạt ít nhất 200 USD (tỷ lệ 1:2) hoặc 300 USD (tỷ lệ 1:3).
Áp dụng tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận giúp nhà đầu tư không cần thắng trong mọi giao dịch mà vẫn đảm bảo lợi nhuận dài hạn. Ví dụ, với tỷ lệ 1:3, chỉ cần thắng 40% số lệnh, nhà đầu tư vẫn có thể có lãi. Điều này giúp duy trì tâm lý giao dịch ổn định, tránh những quyết định cảm tính khi thị trường biến động mạnh.
Ngoài ra, tỷ lệ này còn giúp hạn chế rủi ro khi thị trường đi ngược xu hướng dự đoán, bảo vệ tài khoản khỏi các khoản thua lỗ lớn. Kết hợp với việc đặt lệnh cắt lỗ và chốt lời hợp lý, nhà đầu tư có thể giao dịch một cách kỷ luật hơn, tối đa hóa lợi nhuận mà không rơi vào tình trạng chạy theo biến động thị trường một cách mất kiểm soát.
Quản lý vốn hiệu quả
Định mức vốn cho từng giao dịch để tránh thua lỗ quá lớn.
-
Quản lý vốn là yếu tố quan trọng trong giao dịch hàng hóa phái sinh, giúp nhà đầu tư bảo vệ tài khoản và duy trì lợi nhuận bền vững. Một nguyên tắc phổ biến là chỉ sử dụng 1-2% tổng vốn cho mỗi giao dịch, nhằm hạn chế rủi ro khi thị trường biến động ngoài dự đoán.
-
Ví dụ, nếu tài khoản có 10.000 USD, nhà đầu tư chỉ nên mạo hiểm tối đa 100-200 USD cho mỗi lệnh. Điều này giúp hạn chế tác động tiêu cực của một giao dịch thua lỗ và tránh tình trạng "cháy tài khoản" khi gặp chuỗi giao dịch thất bại.
-
Ngoài ra, việc phân bổ vốn hợp lý còn giúp nhà đầu tư duy trì trạng thái tâm lý ổn định, không bị áp lực gỡ lỗ hoặc mạo hiểm quá mức. Kết hợp với các công cụ như lệnh cắt lỗ và tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận hợp lý, nhà đầu tư có thể tối ưu hóa hiệu suất giao dịch mà vẫn kiểm soát được mức độ rủi ro tổng thể.
Phân bổ vốn hợp lý giữa các nhóm hàng hóa như nông sản, kim loại, năng lượng.
Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trong giao dịch hàng hóa phái sinh giúp giảm thiểu rủi ro và hạn chế tác động tiêu cực khi một nhóm hàng hóa gặp biến động mạnh. Nhà đầu tư nên phân bổ vốn hợp lý giữa các nhóm hàng hóa chính để tối ưu hóa lợi nhuận:
-
Nông sản (lúa mì, ngô, đậu tương...): Biến động theo thời tiết, mùa vụ và chính sách thương mại. Ngoài ra, giá cả có thể bị ảnh hưởng bởi nguồn cung và nhu cầu toàn cầu.
-
Kim loại (vàng, bạc, đồng...): Nhạy cảm với tình hình kinh tế, lạm phát và chính sách tiền tệ. Bên cạnh đó, vàng thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn.
-
Năng lượng (dầu thô, khí tự nhiên...): Chịu tác động từ cung - cầu, địa chính trị và biến động kinh tế vĩ mô. Giá dầu cũng có thể dao động mạnh do các quyết định của OPEC hoặc xung đột địa chính trị.
Chiến lược hiệu quả: Nhà đầu tư nên kết hợp các sản phẩm có mối tương quan thấp, tránh đặt toàn bộ vốn vào một nhóm hàng hóa duy nhất để duy trì sự ổn định và tối ưu hóa lợi nhuận dài hạn.
Sử dụng hợp đồng phái sinh phù hợp
Trong giao dịch hàng hóa phái sinh, việc lựa chọn công cụ phù hợp giúp nhà đầu tư không chỉ tối ưu hóa lợi nhuận mà còn bảo vệ danh mục đầu tư khỏi biến động bất lợi. Hai công cụ quan trọng thường được sử dụng là hợp đồng kỳ hạn (futures) và hợp đồng quyền chọn (options).
Hợp đồng kỳ hạn (Futures) – Cố định giá để kiểm soát rủi ro
Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận mua hoặc bán một loại hàng hóa tại một mức giá xác định trước, vào một thời điểm trong tương lai. Công cụ này có lợi ích lớn đối với cả nhà đầu tư và doanh nghiệp:
-
Nhà đầu tư đầu cơ: Có thể tận dụng biến động giá để kiếm lợi nhuận bằng cách mua thấp, bán cao hoặc ngược lại.
-
Doanh nghiệp sản xuất: Có thể sử dụng futures để cố định giá đầu vào, tránh rủi ro do biến động giá nguyên liệu đầu vào, giúp ổn định chi phí sản xuất.
-
Người nắm giữ hàng hóa: (Như nông dân, nhà khai thác dầu mỏ) có thể sử dụng futures để bán trước hàng hóa với giá mong muốn, bảo vệ lợi nhuận khỏi giá giảm đột ngột.
Tuy nhiên, hợp đồng kỳ hạn cũng có rủi ro khi thị trường diễn biến không như dự đoán. Nếu giá hàng hóa đi ngược lại vị thế đã mở, nhà đầu tư có thể chịu thua lỗ nếu không quản lý rủi ro chặt chẽ.
Hợp đồng quyền chọn (Options) – Bảo hiểm rủi ro với chi phí hợp lý
Không giống như futures, hợp đồng quyền chọn cung cấp một cơ chế bảo hiểm linh hoạt hơn. Nhà đầu tư có thể mua quyền nhưng không bắt buộc phải thực hiện giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro thua lỗ nặng. Có hai loại quyền chọn chính:
-
Quyền chọn mua (Call option): Cho phép mua hàng hóa tại một mức giá cố định trong tương lai. Phù hợp khi kỳ vọng giá hàng hóa tăng.
-
Quyền chọn bán (Put option): Cho phép bán hàng hóa ở một mức giá cố định, giúp bảo vệ lợi nhuận nếu giá giảm mạnh.
Ví dụ, nếu một doanh nghiệp sản xuất lo ngại giá dầu sẽ tăng, họ có thể mua quyền chọn mua dầu thô. Nếu giá dầu thực sự tăng, họ được mua với giá thấp hơn thị trường và tiết kiệm chi phí. Ngược lại, nếu giá giảm, họ có thể không thực hiện quyền chọn và chỉ mất phí mua quyền chọn ban đầu.
Ưu điểm của options:
-
Giới hạn mức lỗ tối đa (chỉ mất phí mua quyền chọn).
-
Linh hoạt hơn so với futures, không bắt buộc thực hiện giao dịch.
-
Giúp nhà đầu tư tận dụng biến động giá mà không cần ký quỹ lớn.
Nhược điểm:
-
Có thể tốn chi phí cao nếu phí quyền chọn lớn.
-
Nếu giá không biến động mạnh, quyền chọn có thể trở nên vô giá trị.
Kết hợp hợp đồng tương lai và quyền chọn để tối ưu chiến lược giao dịch
Thay vì chỉ sử dụng một công cụ duy nhất, nhà đầu tư có thể kết hợp cả futures và options để xây dựng một chiến lược quản trị rủi ro hiệu quả hơn:
Chiến lược phòng ngừa rủi ro kép: Mua hợp đồng kỳ hạn để cố định giá mua/bán, đồng thời mua quyền chọn để phòng tránh biến động giá bất lợi.
Chiến lược “Collar Strategy” (Phòng ngừa rủi ro chi phí thấp): Mua quyền chọn bán và bán quyền chọn mua để hạn chế tổn thất mà không tốn quá nhiều chi phí.
Chiến lược “Covered Call” (Tối ưu lợi nhuận từ hàng hóa sẵn có): Nhà đầu tư đang sở hữu hàng hóa có thể bán quyền chọn mua để kiếm thêm thu nhập.
Ví dụ, một nhà máy sản xuất có thể ký hợp đồng futures để mua dầu thô với giá cố định trong 6 tháng tới, đồng thời mua put option để bảo hiểm trong trường hợp giá giảm mạnh, giúp họ duy trì lợi nhuận ổn định.
Áp dụng phân tích thị trường để tối ưu giao dịch
Để giao dịch hàng hóa phái sinh hiệu quả, nhà đầu tư cần kết hợp các chỉ báo phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản để xác định xu hướng và điểm vào/ra lệnh hợp lý.
Phân tích kỹ thuật – Tận dụng dữ liệu giá
Phương pháp này dựa vào mô hình giá và chỉ báo để dự đoán xu hướng:
-
Đường trung bình động: Xác định xu hướng dài hạn.
-
RSI: Nhận biết vùng quá mua/quá bán.
-
Mô hình nến Nhật: Cung cấp tín hiệu đảo chiều hoặc tiếp diễn.
-
Hỗ trợ & kháng cự: Xác định mức giá quan trọng.
Lợi ích: Tìm điểm vào/ra lệnh chính xác.
Hạn chế: Có thể tạo tín hiệu nhiễu khi thị trường biến động mạnh.
Phân tích cơ bản – Đánh giá yếu tố cung cầu
Tập trung vào các yếu tố kinh tế và chính trị ảnh hưởng đến giá hàng hóa:
-
Nguồn cung & nhu cầu: Ảnh hưởng từ sản lượng, thời tiết, xu hướng tiêu dùng.
-
Chính sách tiền tệ: Lãi suất, lạm phát.
-
Sự kiện địa chính trị: Xung đột, gián đoạn chuỗi cung ứng.
Lợi ích: Hiểu rõ nguyên nhân biến động giá.
Hạn chế: Khó xác định chính xác thời điểm giá thay đổi.
Kết hợp cả hai phương pháp
Nhà đầu tư nên:
-
Dùng phân tích cơ bản để xác định xu hướng lớn.
-
Dùng phân tích kỹ thuật để tìm điểm vào lệnh tối ưu.
-
Theo dõi tin tức để tránh rủi ro bất ngờ.
Ví dụ: Khi OPEC cắt giảm sản lượng dầu (phân tích cơ bản), nhà đầu tư có thể dùng đường trung bình động để tìm thời điểm vào lệnh (phân tích kỹ thuật).
Xây dựng kỷ luật giao dịch
Một số lưu ý và tips kỷ luật giao dịch mà bạn nên quan tâm:
Thiết lập lệnh cắt lỗ (stop-loss) & chốt lời (take-profit)
-
Stop-loss: Giúp hạn chế tổn thất khi giá đi ngược kỳ vọng.
-
Take-profit: Đảm bảo lợi nhuận mà không bị cuốn theo lòng tham.
-
Quy tắc chung: Đặt tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận hợp lý (ví dụ: 1:2 hoặc 1:3).
Lợi ích: Giảm thiểu rủi ro, bảo vệ tài khoản khỏi biến động mạnh.
Kiểm soát tâm lý giao dịch
-
Không điều chỉnh lệnh liên tục khi thị trường biến động.
-
Tránh giao dịch theo cảm xúc – cần tuân thủ kế hoạch đề ra.
-
Không gồng lỗ, không chốt non – giữ vững nguyên tắc đã đặt ra.
Lợi ích: Duy trì sự bình tĩnh, tránh giao dịch bốc đồng.
Ghi chép & đánh giá giao dịch
-
Lưu lại mọi giao dịch để rút kinh nghiệm.
-
Xác định chiến lược nào hiệu quả và điều chỉnh nếu cần.
-
Theo dõi tỷ lệ thắng/thua để tối ưu hiệu suất đầu tư.
Lợi ích: Cải thiện chiến lược và phát triển tư duy giao dịch chuyên nghiệp.
Tổng kết
Việc áp dụng chiến lược giao dịch hàng hóa phái sinh một cách khoa học giúp nhà đầu tư tối ưu lợi nhuận và kiểm soát rủi ro hiệu quả. Từ việc xác định khẩu vị rủi ro, phân bổ vốn hợp lý, lựa chọn công cụ phái sinh phù hợp đến xây dựng kỷ luật giao dịch, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự bền vững của tài khoản đầu tư.
Đầu tư hàng hóa phái sinh là một thị trường tiềm năng nhưng không dành cho những ai thiếu kiến thức và kỷ luật. Để thành công, nhà đầu tư cần có nền tảng phân tích vững chắc, chiến lược rõ ràng và khả năng kiểm soát tâm lý giao dịch.
Để mở tài khoản giao dịch và nhận thêm những tư vấn về thị trường hàng hóa, vui lòng liên hệ với HCT qua các phương thức dưới đây:
Công ty Cổ phần Giao dịch Hàng hóa Thành phố Hồ Chí Minh (HCT) - Thành viên xuất sắc thuộc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam
-
Địa chỉ: Tầng 7, số 435 Hoàng Văn Thụ, Phường 4, Quận Tân Bình, TP.HCM.
-
Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.
-
Hotline: 1900.636.909
-
Website: https://hanghoaphaisinh247.vn/