Sản phẩm phái sinh (Derivative products) là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá trị của một tài sản cơ sở, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, chỉ số, hoặc lãi suất. Các sản phẩm này không có giá trị nội tại, mà giá trị của chúng được xác định dựa trên các biến động của tài sản cơ sở. Sản phẩm phái sinh cung cấp cho nhà đầu tư cơ hội để bảo vệ rủi ro, kiếm lời từ sự biến động của giá trị tài sản hoặc tiếp cận các thị trường mà họ khó tham gia trực tiếp.
Các loại sản phẩm phái sinh phổ biến
Trên thị trường tài chính hiện nay, có rất nhiều loại sản phẩm phái sinh. Những sản phẩm này thường được phân chia theo loại tài sản cơ sở hoặc theo các hợp đồng phái sinh mà chúng sử dụng:
Sản phẩm phái sinh tín dụng
Các sản phẩm này bao gồm các hợp đồng bảo hiểm tín dụng hoặc các hợp đồng hoán đổi tín dụng. Mục đích của chúng là giúp nhà đầu tư hoặc các tổ chức tài chính phòng ngừa hoặc chuyển nhượng rủi ro liên quan đến tín dụng.
Sản phẩm phái sinh lãi suất tiền tệ
Đây là những sản phẩm bao gồm các hợp đồng về lãi suất. Ví dụ, có thể là hợp đồng hoán đổi lãi suất đối với các loại tiền tệ hoặc hợp đồng hoán đổi giữa các lãi suất của hai loại tiền tệ khác nhau.
Sản phẩm phái sinh ngoại tệ
Các sản phẩm này bao gồm các giao dịch liên quan đến việc hoán đổi ngoại tệ, mua bán ngoại tệ, và các hợp đồng phái sinh khác liên quan đến tỷ giá ngoại tệ.
Sản phẩm phái sinh giá cả hàng hóa
Bao gồm các hợp đồng liên quan đến giá trị của hàng hóa như nông sản, kim loại, năng lượng và nguyên liệu công nghiệp. Những hợp đồng này cho phép các nhà đầu tư phòng ngừa hoặc đầu cơ vào sự biến động của giá hàng hóa.
Sản phẩm chứng khoán phái sinh
Các sản phẩm này bao gồm các hợp đồng tương lai liên quan đến các chỉ số cổ phiếu, chẳng hạn như hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500. Đây là các công cụ tài chính giúp nhà đầu tư đầu cơ vào biến động của thị trường chứng khoán mà không cần nắm giữ cổ phiếu thực tế.
Các loại hợp đồng phái sinh cơ bản
Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contracts)
Đây là một thỏa thuận giữa hai bên về việc mua hoặc bán tài sản tại một thời điểm xác định trong tương lai với mức giá đã thỏa thuận trước. Tuy nhiên, hợp đồng kỳ hạn không được niêm yết trên các sàn giao dịch và có thể được điều chỉnh theo nhu cầu của hai bên tham gia.
Hợp đồng tương lai (Futures Contracts)
Đây là hợp đồng kỳ hạn được tiêu chuẩn hóa và giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán hoặc hàng hóa. Hợp đồng này có tính thanh khoản cao và được niêm yết công khai, giúp các nhà đầu tư dễ dàng tham gia.
Hợp đồng quyền chọn (Options)
Đây là hợp đồng cho phép người nắm giữ quyền mua hoặc bán một tài sản cơ sở với giá đã thỏa thuận trước, nhưng không bắt buộc phải thực hiện quyền đó. Các loại quyền chọn có thể là quyền chọn mua (call option) hoặc quyền chọn bán (put option).
Hợp đồng hoán đổi (Swap Contracts)
Đây là thỏa thuận giữa hai bên để trao đổi các dòng tiền trong tương lai. Ví dụ, trong hợp đồng hoán đổi lãi suất, hai bên có thể trao đổi các khoản thanh toán lãi suất theo tỷ lệ cố định và tỷ lệ thay đổi.
Ưu điểm khi giao dịch sản phẩm phái sinh
Giao dịch không cần sở hữu tài sản vật chất
Nhà đầu tư không cần phải sở hữu tài sản cơ sở, mà có thể giao dịch thông qua hợp đồng phái sinh. Điều này giúp giảm chi phí giao dịch và lưu trữ, đồng thời dễ dàng thực hiện giao dịch hơn.
Tỷ lệ đòn bẩy cao
Một trong những đặc điểm nổi bật của sản phẩm phái sinh hàng hóa là khả năng sử dụng đòn bẩy tài chính. Nhà đầu tư có thể giao dịch với một lượng vốn nhỏ nhưng lại có thể kiếm lời từ sự biến động của giá trị tài sản cơ sở. Tuy nhiên, đòn bẩy cũng mang đến nguy cơ thua lỗ lớn nếu không được sử dụng một cách cẩn trọng.
Thị trường hai chiều
Thị trường phái sinh cho phép giao dịch cả khi giá trị tài sản cơ sở đi lên và đi xuống, giúp nhà đầu tư kiếm lời trong mọi điều kiện thị trường. Đây là một lợi thế lớn so với các kênh đầu tư truyền thống.
Phòng ngừa rủi ro
Các sản phẩm phái sinh là công cụ hiệu quả để phòng ngừa rủi ro, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp. Ví dụ, các nhà sản xuất có thể sử dụng hợp đồng tương lai để bảo vệ giá trị của hàng hóa hoặc nguyên liệu đầu vào mà họ cần mua hoặc bán trong tương lai.
Giao dịch linh hoạt
Giao dịch sản phẩm phái sinh có thể diễn ra gần như 24/7, điều này tạo ra sự linh hoạt cho các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường. Thị trường phái sinh cung cấp nền tảng giao dịch hiện đại và tốc độ xử lý giao dịch nhanh chóng.
Rủi ro khi đầu tư vào sản phẩm phái sinh
Rủi ro đòn bẩy
Mặc dù đòn bẩy mang lại cơ hội lợi nhuận cao, nhưng cũng là một “con dao hai lưỡi”. Nếu nhà đầu tư không xác định đúng xu hướng thị trường hoặc không có chiến lược tốt, họ có thể thua lỗ nhanh chóng và lớn hơn rất nhiều so với số vốn ban đầu.
Ký quỹ bổ sung
Khi thị trường biến động mạnh và tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống mức yêu cầu, nhà đầu tư cần bổ sung thêm vốn. Nếu không thực hiện điều này kịp thời, vị thế của nhà đầu tư sẽ bị đóng lại và có thể gây thua lỗ ngoài dự kiến.
Tại sao nên giao dịch hàng hóa phái sinh?
Khác với các sản phẩm đầu tư truyền thống như chứng khoán, nơi nhà đầu tư chỉ có thể kiếm lời khi thị trường đi lên, giao dịch hàng hóa phái sinh cho phép nhà đầu tư kiếm lời ngay cả khi thị trường đi xuống thông qua việc bán khống. Điều này giúp các nhà đầu tư linh hoạt hơn trong chiến lược giao dịch.
Hơn nữa, thị trường hàng hóa phái sinh được đánh giá là một kênh đầu tư an toàn với rủi ro thấp. Nhà đầu tư có thể tham gia thị trường mà không cần bỏ ra số tiền quá lớn nhờ vào đòn bẩy tài chính. Các hợp đồng phái sinh hàng hóa cũng có tính thanh khoản cao và không có phí qua đêm, giúp nhà đầu tư dễ dàng tham gia và thoái vốn.
Cuối cùng, với cơ chế giao dịch T+0 và không chịu thuế trên mỗi giao dịch, đầu tư vào hàng hóa phái sinh trở nên hấp dẫn đối với những nhà đầu tư tìm kiếm một thị trường có tính thanh khoản cao và chi phí giao dịch thấp.
Kết luận
Sản phẩm phái sinh mang đến cho các nhà đầu tư một công cụ mạnh mẽ để phòng ngừa rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận trong các thị trường tài chính đầy biến động. Tuy nhiên, để tận dụng được các lợi ích mà sản phẩm phái sinh mang lại, nhà đầu tư cần có chiến lược giao dịch rõ ràng và hiểu biết sâu sắc về các loại hợp đồng cũng như những rủi ro liên quan đến việc sử dụng đòn bẩy tài chính.
Để mở tài khoản giao dịch và nhận thêm những tư vấn về thị trường hàng hóa, vui lòng liên hệ với HCT qua các phương thức dưới đây:
Công ty Cổ phần Giao dịch Hàng hóa Thành phố Hồ Chí Minh (HCT) - Thành viên xuất sắc thuộc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam
-
Địa chỉ: Tầng 7, số 435 Hoàng Văn Thụ, Phường 4, Quận Tân Bình, TP.HCM.
-
Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.
-
Hotline: 1900.636.909
-
Website: https://hanghoaphaisinh247.vn/
