Hàng hóa phái sinh 247

Sản phẩm bạch kim là một nguyên tố hóa học hiếm được tìm thấy trong lớp vỏ Trái Đất. Kim loại có màu trắng xám này là một trong những loại hàng hóa thú vị nhất vì phạm vi sử dụng của nó không dễ dàng phân loại đơn giản.

Hợp đồng tương lai bạch kim trên sàn COMEX là một trong những sản phẩm kim loại quý được giao dịch nhiều nhất trên thế giới cũng như Việt Nam. Đây là sản phẩm được giao dịch nhiều nhất bởi các nhà đầu tư hàng hóa phái sinh tại Việt Nam trong năm 2024. 

Hợp đồng tương lai bạch kim là kim loại quý đầu tiên được niêm yết trên sàn COMEX vào năm 1956 với mã giao dịch PLE, theo sau bởi các hợp đồng tương lai kim loại quý khác như vàng, bạc, và palladium. 

Đặc điểm và ứng dụng của kim loại bạch kim 

Đặc điểm vật lý và hóa học của bạch kim 

Bạch kim (Platinum - ký hiệu hóa học: Pt, số nguyên tử: 78) là một kim loại quý hiếm với nhiều tính chất đặc biệt, làm cho nó trở thành một nguyên liệu quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp và ứng dụng.

Đặc điểm vật lý 

• Màu sắc: Bạch kim có màu trắng xám tự nhiên, với vẻ ngoài sáng bóng và không bị xỉn màu theo thời gian.

• Trạng thái: Ở điều kiện tiêu chuẩn, bạch kim tồn tại ở trạng thái rắn.

• Tính dẫn điện và dẫn nhiệt: Bạch kim có khả năng dẫn điện và dẫn nhiệt tốt, mặc dù thấp hơn một số kim loại khác như bạc hoặc đồng.

• Độ dẻo và độ bền: Bạch kim là kim loại rất dẻo, có thể dễ dàng kéo thành dây mảnh hoặc dát mỏng mà không bị gãy. Đồng thời, nó cũng có độ bền cơ học cao, chịu được các tác động vật lý mạnh.

• Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi: Bạch kim có nhiệt độ nóng chảy rất cao (khoảng 1.768°C) và nhiệt độ sôi là 3.825°C, giúp nó ổn định trong nhiều môi trường khắc nghiệt.

• Khối lượng riêng: Bạch kim có mật độ cao, khoảng 21,45 g/cm³, làm cho nó trở thành một trong những kim loại nặng nhất.

Đặc điểm hóa học 

• Tính trơ hóa học: Bạch kim là một trong những kim loại quý có tính trơ hóa học cao, không bị ảnh hưởng bởi oxy, độ ẩm hoặc hầu hết các axit và kiềm ở nhiệt độ thường. Điều này giúp nó không bị oxy hóa hoặc ăn mòn dễ dàng.

• Phản ứng với axit: Bạch kim không phản ứng với axit đơn lẻ, nhưng có thể bị hòa tan trong nước cường toan (hỗn hợp axit nitric và axit clohydric) để tạo thành axit chloroplatinic (H2PtCl6).

• Chống ăn mòn: Bạch kim là kim loại chống ăn mòn cực kỳ tốt, ngay cả trong môi trường khắc nghiệt hoặc tiếp xúc với các hóa chất mạnh.

• Khả năng xúc tác: Bạch kim là một chất xúc tác hiệu quả trong nhiều phản ứng hóa học, đặc biệt trong các ngành công nghiệp như sản xuất hóa chất và tinh chế dầu mỏ.

• Ngoài ra, bạch kim cũng là một kim loại không độc và không gây kích ứng; cũng như có khả năng tương thích với nhiều kim loại khác để tạo thành hợp kim có đặc tính độc đáo. 

Ứng dụng của kim loại bạch kim trong đời sống và sản xuất 

Với những đặc tính vật lý và hóa học nổi bật, bạch kim được ứng dụng rất nhiều trong các lĩnh vực đời sống và sản xuất. Các ứng dụng phổ biến nhất của bạch kim bao gồm: 

Trong ngành trang sức

• Bạch kim được sử dụng phổ biến để chế tác trang sức cao cấp như nhẫn, vòng cổ, bông tai và đồng hồ.

• Tính chất bền, sáng bóng và không bị xỉn màu theo thời gian giúp bạch kim trở thành lựa chọn lý tưởng trong ngành chế tác.

• Khả năng không gây kích ứng da làm cho nó phù hợp với mọi đối tượng, kể cả những người có làn da nhạy cảm.

Trong công nghiệp sản xuất 

• Chất xúc tác: Bạch kim là thành phần quan trọng trong các bộ chuyển đổi khí thải (catalytic converter) của xe ô tô để giảm khí thải độc hại như CO, NOx.

• Dùng trong công nghiệp hóa chất để xúc tác cho các phản ứng như sản xuất axit nitric, phân bón và hydro hóa dầu thực vật.

• Ứng dụng trong điện cực: Bạch kim được sử dụng trong các điện cực của pin nhiên liệu, tế bào điện phân và các thiết bị đo điện hóa nhờ tính dẫn điện tốt và khả năng chống ăn mòn cao.

• Ứng dụng trong các ngành công nghệ cao: Dùng làm vật liệu chế tạo trong các thiết bị quang học, cảm biến nhiệt và các linh kiện điện tử.

Trong y học

• Thiết bị cấy ghép y tế: Bạch kim được sử dụng để chế tạo các thiết bị y tế như máy tạo nhịp tim, stent và dây dẫn nhờ vào tính tương thích sinh học cao và không gây phản ứng trong cơ thể.

• Thuốc điều trị ung thư: Các hợp chất của bạch kim, chẳng hạn như cisplatin, được sử dụng trong điều trị ung thư nhờ khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Trong lĩnh vực đầu tư và tài chính

• Tài sản đầu tư: Bạch kim được coi là một dạng tài sản lưu trữ giá trị, tương tự như vàng và bạc, và thường được giao dịch dưới dạng thỏi, đồng xu hoặc hợp đồng phái sinh trên các sàn giao dịch hàng hóa.

• Phòng ngừa rủi ro: Nhà đầu tư sử dụng bạch kim để đa dạng hóa danh mục đầu tư và phòng ngừa rủi ro từ lạm phát hoặc biến động thị trường.

Trong ngành hàng không vũ trụ

• Bạch kim được sử dụng trong chế tạo các động cơ và thiết bị chịu nhiệt cao nhờ khả năng chống oxy hóa và ổn định ở nhiệt độ cực cao.

• Ngoài ra kim loại này cũng được sử dụng làm vật liệu xúc tác trong tên lửa và tàu vũ trụ để hỗ trợ phản ứng hóa học quan trọng.

Trong công nghiệp hóa chất và năng lượng

• Sản xuất hydro: Bạch kim đóng vai trò là chất xúc tác chính trong quá trình điện phân nước để sản xuất hydro.

• Pin nhiên liệu: Bạch kim là thành phần thiết yếu trong pin nhiên liệu sử dụng hydro, giúp cung cấp năng lượng sạch cho xe cộ và các thiết bị điện tử.

Trong lĩnh vực mỹ thuật và nghệ thuật

• Bạch kim được sử dụng trong ngành in ấn và điêu khắc cao cấp nhờ vào tính chất ổn định và vẻ ngoài sang trọng.

• Trong nhiếp ảnh, bạch kim từng được dùng để chế tạo giấy ảnh cao cấp với độ bền vượt trội.

Tình hình sản xuất và nhu cầu sử dụng bạch kim toàn cầu 

Hoạt động khai thác bạch kim 

Bạch kim là một kim loại quý hiếm, được khai thác chủ yếu từ các mỏ quặng chứa các nguyên tố nhóm bạch kim (PGMs) như bạch kim, iridi, osmium, palladium, rhodium và ruthenium. 

Phương pháp khai thác bạch kim:

Khai thác lộ thiên

• Quy trình: Sử dụng máy móc hạng nặng để loại bỏ lớp đất đá phủ trên, lộ ra quặng bạch kim. Phương pháp này thường được sử dụng cho các mỏ quặng nằm gần bề mặt. 

• Ưu điểm: Chi phí khai thác thấp hơn so với khai thác ngầm.

• Nhược điểm: Ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và có thể gây mất cảnh quan.

Khai thác ngầm

• Quy trình: Xây dựng các đường hầm và giếng đào để tiếp cận quặng bạch kim ở độ sâu. Phương pháp này được sử dụng cho các mỏ quặng nằm sâu dưới lòng đất. 

• Ưu điểm: Giảm thiểu tác động đến môi trường bề mặt.

• Nhược điểm: Chi phí đầu tư và vận hành cao hơn; rủi ro về an toàn lao động.

Quy trình khai thác bạch kim

• Thăm dò và đánh giá trữ lượng: Sử dụng các phương pháp địa vật lý và địa hóa để xác định vị trí và trữ lượng quặng bạch kim.

• Khai thác quặng: Áp dụng phương pháp khai thác lộ thiên hoặc ngầm tùy thuộc vào vị trí và độ sâu của quặng.

• Nghiền và tuyển quặng: 

• Nghiền nhỏ quặng để tách các khoáng vật chứa bạch kim.

• Sử dụng các phương pháp tuyển nổi hoặc tuyển trọng lực để tách bạch kim khỏi các khoáng vật khác.

• Tinh chế:

• Sử dụng các phương pháp hóa học như hòa tan trong axit để loại bỏ tạp chất.

• Kết tinh bạch kim tinh khiết từ dung dịch.

• Luyện kim: Nung chảy bạch kim ở nhiệt độ cao để loại bỏ hoàn toàn tạp chất và thu được bạch kim tinh khiết.

Lưu ý: Quá trình khai thác và tinh chế bạch kim đòi hỏi công nghệ cao và chi phí lớn, đồng thời cần tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và an toàn lao động.

Các nước có sản lượng bạch kim lớn nhất thế giới 

Tính đến hết năm 2022, sản lượng khai thác bạch kim trên toàn cầu là 188,5 tấn. Trong đó, 5 quốc gia có sản lượng lớn nhất sản xuất tới 97,8% khối lượng bạch kim của toàn thế giới. 

5 quốc gia có sản lượng lớn nhất bao gồm: 

• Nam Phi: đây là quốc gia có sản lượng platinum lớn bạch kim lớn nhất thế giới với 140 tấn vào năm 2022, chiếm tới 74,3% sản lượng toàn cầu. 

• Nga đã sản xuất 20 tấn bạch kim trong năm 2022, chiếm 10,6% nguồn cung toàn cầu. Đây là sản lượng khai thác lớn thứ hai trên thế giới, nhưng chỉ bằng 1/7 so với lượng bạch kim khai thác từ Nam Phi.  

• Zimbabwe đứng ở vị trí thứ ba trong danh sách. Năm 2022, nước này sản xuất 15 tấn bạch kim, chiếm 8% nguồn cung toàn cầu. 

• Canada là nhà sản xuất lớn thứ tư, khai thác được 6 tấn bạch kim trong năm 2022, tương đương 3,2% nguồn cung toàn cầu. Các nhà sản xuất lớn tại đây bao gồm mỏ Raglan ở Manitoba và mỏ Lac des Îles ở Ontario.  

• Tại Mỹ, mỏ Stillwater là nhà sản xuất đáng kể duy nhất, với sản lượng 3,3 tấn, chiếm khoảng 1,8% nguồn cung toàn cầu.  

• Các quốc gia còn lại trên thế giới đóng góp tổng cộng 4,2 tấn bạch kim, chiếm 2,2% nguồn cung toàn cầu.

Nhu cầu sử dụng bạch kim trên thế giới 

Theo dự báo từ UBS, nhu cầu bạch kim toàn cầu trong năm 2025 dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt ở ngành công nghiệp sản xuất ô tô. 

Ông Giovanni Staunovo và Wayne Gordon, các chiến lược gia của UBS cho biết: “Trong khi sản xuất ô tô năm 2024 không đạt kỳ vọng, vẫn có cơ hội cải thiện vào năm 2025 nếu hoạt động kinh tế tăng trưởng”. Không những vậy, ngoại trừ Trung Quốc, việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện ở các quốc gia đang chậm lại, giúp duy trì nhu cầu mạnh mẽ đối với bộ chuyển đổi xúc tác trên các xe ô tô truyền thống, vốn có bạch kim là nguyên liệu sản xuất quan trọng. 

Ngoài ra, UBS dự đoán sẽ có sự thâm hụt bạch kim khoảng 500.000 ounce, tương đương 6,4% nhu cầu trong năm 2025, đánh dấu năm thiếu hụt thứ ba liên tiếp sau khi thiếu hụt 700.000 ounce vào năm 2024 và 760.000 ounce vào năm 2023.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá bạch kim 

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá bạch kim có thể được phân tích qua các yếu tố cơ bản sau:

• Cung và cầu: Giá bạch kim bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự cung cấp và nhu cầu của thị trường. Sự thiếu hụt trong nguồn cung hoặc tăng trưởng mạnh trong nhu cầu sẽ đẩy giá bạch kim lên. Trong khi đó, sự tăng trưởng trong sản xuất hoặc thay đổi trong nhu cầu có thể làm giảm giá.

• Tình hình kinh tế toàn cầu: Các yếu tố kinh tế vĩ mô như tăng trưởng GDP, lãi suất, và chính sách tiền tệ có thể tác động đến nhu cầu bạch kim, đặc biệt trong ngành công nghiệp ô tô và công nghệ xanh.

• Giá các kim loại quý khác: Bạch kim thường có sự tương quan với giá các kim loại quý khác như vàng và palladium. Biến động trong giá vàng hoặc palladium có thể tác động đến giá bạch kim.

• Công nghệ và ứng dụng mới: Nhu cầu bạch kim trong các công nghệ sạch, chẳng hạn như pin nhiên liệu và bộ chuyển đổi xúc tác ô tô, có thể làm tăng giá nếu các ngành này phát triển mạnh mẽ.

• Tình hình chính trị và địa chính trị: Các yếu tố như bất ổn chính trị tại các quốc gia sản xuất lớn (như Nam Phi, Nga) có thể làm gián đoạn nguồn cung và ảnh hưởng đến giá bạch kim.

• Lãi suất và chính sách tiền tệ: Các thay đổi trong lãi suất và chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), có thể ảnh hưởng đến sức hấp dẫn của bạch kim như một công cụ đầu tư và tác động gián tiếp đến giá của nó.

Lợi ích của giao dịch phái sinh bạch kim 

Giao dịch phái sinh bạch kim mang lại rất nhiều lợi ích cho cả các nhà đầu tư cá nhân và doanh nghiệp. Một số lợi ích nổi bật nhất bao gồm: 

• Tham gia vào thị trường mà không cần sở hữu vật chất: Điều này giúp giảm chi phí lưu trữ và vận chuyển kim loại, đồng thời tạo ra sự linh hoạt trong việc tham gia vào các cơ hội thị trường mà không bị ràng buộc bởi những yếu tố vật lý của kim loại.

• Bảo vệ rủi ro: giao dịch phái sinh bạch kim cũng đóng vai trò bảo vệ rủi ro cho các nhà đầu tư. Khi giá bạch kim có sự biến động lớn, nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng phái sinh để bảo vệ các khoản đầu tư của mình khỏi những tác động tiêu cực. Điều này giúp hạn chế tổn thất khi thị trường có sự thay đổi không lường trước.

• Tiềm năng sinh lời cao: với đặc tính của thị trường phái sinh, nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận khi thị trường tăng hoặc giảm, tạo ra cơ hội đa dạng và hấp dẫn cho những ai tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng.

• Khả năng tiếp cận dễ dàng: Nhà đầu tư có thể tham gia vào thị trường thông qua các sàn giao dịch phái sinh mà không phải lo lắng về các vấn đề liên quan đến việc sở hữu và bảo quản bạch kim thực tế. Điều này mở ra cơ hội cho nhiều đối tượng nhà đầu tư tham gia, từ các tổ chức lớn đến các nhà đầu tư cá nhân.

Kết luận 

Bạch kim là một trong những kim loại quý hiếm bậc nhất trên bề mặt trái đất với nhiều ứng dụng quan trọng trong các ngành sản xuất và đời sống. Hợp đồng tương lai sản phẩm bạch kim cũng là một sản phẩm phái sinh được rất nhiều nhà đầu tư lựa chọn, khi sản phẩm này chính là hợp đồng được giao dịch nhiều nhất tại Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam trong năm 2024. 

Để mở tài khoản giao dịch và nhận thêm những tư vấn về thị trường hàng hóa, vui lòng liên hệ với HCT qua các phương thức dưới đây:

Công ty Cổ phần Giao dịch Hàng hóa Thành phố Hồ Chí Minh (HCT) - Thành viên xuất sắc thuộc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam 

• Địa chỉ: Tầng 7, 435 Hoàng Văn Thụ, Phường 4, Quận Tân Bình, TP.HCM.

• Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, Số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.

• Hotline: 1900.636.909

• Website: https://hanghoaphaisinh247.vn/ 

• Fanpage: https://www.facebook.com/giaodichhanghoavietnam01